Leukste of meest leuke – wat is juist? Beide varianten zijn mogelijk, maar in sommige gevallen heeft een bepaalde variant de voorkeur. Kijk maar naar: “Die jongen gaf het leukste cadeau van allemaal.” Dat is de meest natuurlijke variant. Maar natuurlijk is het ook mogelijk om te schrijven: “Die jongen gaf het meest leuke cadeau van allemaal.”
Aanbieding van De Schrijfdokter – Clickable e-book met eenvoudige uitleg over de 150 meest voorkomende taalproblemen in het Nederlands
Beide vormen zijn dus mogelijk. De overtreffende trap maak je meestal door -st toe te voegen aan het bijvoeglijk naamwoord: leuk – leukst, braaf – braafst. Als je dit principe aanhoudt, zou het dus ook sensationeel – sensationeelst worden. Toch kun je in dit geval beter de formulering met meest gebruiken. Dit zorgt ervoor dat er meer nadruk komt te liggen op het bijvoeglijk naamwoord. Het is niet zomaar het sensationeelste, maar echt het meest sensationele ooit! Kijk ook naar de volgende voorbeelden:
- Voor dat congres zijn alleen de meest belangrijke schrijvers uitgenodigd.
- Alleen de meest lekkere gerechten waren goed genoeg voor haar.
Dit fenomeen lijkt overgewaaid te zijn uit Engeland. Daar zouden ze het over the most sensational performance hebben. Taalpuristen gebruiken daarom liever de vorm op -st, zeker als het gebruik van de –st geen uitspraakproblemen oplevert, zoals bij de meeste kortere bijvoeglijke naamwoorden. Er zijn een aantal gevallen waar ook taalpuristen zich kunnen neerleggen bij het gebruik van meest.
Leukste of meest leuke – uitspraakproblemen
Soms wordt een bijvoeglijk naamwoord in de overtreffende trap erg lastig uit te spreken. Dit komt bijvoorbeeld voor als de stellende trap eindigt op een van de volgende lettercombinaties: -st, -isch, -sd, -de, -sk.
- onbetwist – meest onbetwist
- fantastisch – meest fantastisch
- beduusd – meest beduusd
- morbide – meest morbide
- grotesk – meest grotesk
Deelwoorden
Er zijn twee verschillende gevallen te benoemen als we het hebben over bijvoeglijke naamwoorden die van een tegenwoordig of een voltooid deelwoord zijn afgeleid. In het eerste geval wordt het deelwoord nog steeds heel duidelijk gelinkt aan het werkwoord. In dat geval ligt de voorkeur bij het gebruik van meest:
- het meest gekeken tv-programma (je kunt niet zeggen: het gekekenste tv-programma)
- het meest onderhoudende gesprek (het onderhoudendste gesprek kan, maar is niet gebruikelijk)
Daarnaast heb je die constructies waarbij het bijvoeglijk naamwoord nog amper doet denken aan het werkwoord waarvan het is afgeleid. In die gevallen zijn over het algemeen de beide vormen mogelijk en is het een kwestie van nadruk welke vorm je gebruikt:
- Dat is het meest boeiende boek dat ik de laatste tijd heb gelezen.
- Dat is het boeiendste boek dat ik de laatste tijd heb gelezen.
- De Eiffeltoren is het indrukwekkendste bouwwerk dat Loes in Parijs heeft gezien.
- De Eiffeltoren is het meest indrukwekkende bouwwerk dat Loes in Parijs heeft gezien.
Worstel je vaker met taalvragen als leukste of meest leuke? Vraag het De Schrijfdokter. Ook voor het opvragen van een offerte mag je ons benaderen. Wij volgen strikt de richtlijnen en regels van het Genootschap Onze Taal in Den Haag.
